Miras Hukuku: Saklı Pay ve Mirastan Mal Kaçırma

Miras Hukuku ve Mirasçılık

Miras hukuku, bir kişinin ölümü halinde mal varlığının kimlere ve nasıl geçeceğini düzenleyen hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanunu'nda detaylı olarak düzenlenmiştir.

Yasal Mirasçılar

Yasal mirasçılar üç zümreye ayrılır:

Birinci Zümre: Alt Soy

Çocuklar ve torunlar. Bu zümre varken diğer zümreler mirasa katılamaz.

İkinci Zümre: Ana ve Baba

Birinci zümre yoksa, miras ana ve babaya geçer. Ana ve baba da hayatta değilse kardeşlere geçer.

Üçüncü Zümre: Büyük Ana ve Büyük Babalar

İkinci zümre de yoksa, büyük ana ve büyük babalara kalır.

Saklı Pay Nedir?

Saklı pay, yasanın belirli mirasçılara ayırdığı ve mirasbırakanın serbestçe tasarruf edemeyeceği miras payıdır. Saklı paya sahip mirasçılar:

• Alt soyla (çocuklar): Yasal miras paylarının 1/2'si
• Ana ve baba: Yasal miras paylarının 1/4'ü
• Eş: Yasal miras payının tamamı saklı paydır

"Saklı pay, mirasçıların yasal olarak korunan minimum hakkıdır. Mirasbırakan, bu payı vasiyet veya bağışlama yoluyla azaltamaz."

Tasarruf Edilebilir Kısım

Mirasbırakan, saklı paylar çıktıktan sonra kalan kısmı (tasarruf edilebilir kısım) dilediği kişiye vasiyet edebilir veya bağışlayabilir.

Mirastan Mal Kaçırma

Mirastan mal kaçırma, mirasbırakanın ölümünden önce veya sonra, bazı kişilerin miras mallarını gizlemesi, yok etmesi veya başkalarına devretmesidir.

Mal Kaçırma Yöntemleri

• Taşınmazların üçüncü kişilere satışı
• Sahte borç senetleri düzenlenmesi
• Banka hesaplarının boşaltılması
• Menkul değerlerin devri
• Şirket hisselerinin transferi

Tenkis Davası

Saklı payı ihlal edilen mirasçılar, tenkis davası açarak fazla kazandırmaların iptali ve saklı paylarının tamamlanmasını isteyebilirler.

Tenkis Davası Şartları

1. Saklı pay sahibi olma
2. Saklı payın ihlal edilmiş olması
3. Mirasbırakanın ölümünden sonra açılması
4. 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde açılması

İptal ve İstirdat Davası

Mirasçılar, miras bırakanın bazı kazandırmalarının mal kaçırma amacıyla yapıldığını düşünüyorlarsa, iptal ve istirdat davası açabilirler.

Miras Sözleşmesi

Miras sözleşmesi, mirasbırakanın hayattayken belirli kişilerle yaptığı, ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını düzenleyen resmi sözleşmedir.

Miras Sözleşmesinin Şartları

• Noter huzurunda yapılmalıdır
• Her iki tarafın iradesini içermelidir
• Saklı pay hükümlerine aykırı olmamalıdır
• Mirasbırakan hayatta iken değiştirilebilir

Mirasın Reddi

Mirasçılar, mirası reddetme hakkına sahiptir. Red işlemi:

• Ölümden haberdar olmayı takip eden 3 ay içinde yapılmalıdır
• Sulh mahkemesine beyanda bulunularak gerçekleşir
• Red eden kişi, hiç mirasçı olmamış sayılır
• Red edilen pay, reddeden kişinin alt soyuna geçer

Miras Paylaşımı Davası

Mirasçılar arasında anlaşmazlık varsa, miras paylaşımı davası açılabilir. Bu davada:

1. Tereke (miras malları) tespit edilir
2. Borçlar ödenir
3. Mirasçıların payları belirlenir
4. Paylaşım şekli kararlaştırılır

"Miras hukuku karmaşık bir alandır. Her miras durumu kendine özgüdür ve profesyonel hukuki destek alınması, haklarınızın korunması için önemlidir."

Sıkça Sorulan Sorular

Vasiyet ile saklı pay arasındaki fark nedir?

Vasiyet, mirasbırakanın tasarruf edilebilir kısmını dilediği kişiye bırakmasıdır. Saklı pay ise yasanın koruduğu ve mirasbırakanın değiştiremeyeceği minimum paylardır.

Mirastan feragat mümkün mü?

Evet, mirasbırakan hayattayken mirasçılar mirastan feragat sözleşmesi yapabilirler. Bu sözleşme noterde düzenlenir.

Mal kaçırma durumunda ne yapmalıyım?

Derhal bir avukata başvurarak durum tespiti yapılmalı, gerekli yasal işlemler başlatılmalıdır. Zamanaşımı sürelerine dikkat edilmelidir.